Sociaal-emotionele ontwikkeling bij kinderen met dyslexie

by Claire Draisma

Het stimuleren van sociaal-emotionele ontwikkeling bij kinderen met dyslexie in het basisonderwijs

Lab Hanneke | Human | 2021

Een onderzoek naar hulpmethodes voor kinderen met dyslexie in het basisonderwijs. De doelstelling van dit onderzoek is bestaande en nieuwe hulpmiddel(en) te toetsen bij kinderen met dyslexie in het basisonderwijs, die hun helpt om over hun emoties te praten. Het doel is om leer moeite vroegtijdig te signaleren en te behandelen om probleemgedrag op latere leeftijd te voorkomen.

Wat is dyslexie?

Dyslexie is een aangeboren leerstoornis en is vaak erfelijk bepaald. Een kind met dyslexie heeft moeite met het spellen of lezen van woorden, of met beide. Dit komt doordat de koppeling tussen letters en klanken in de hersenen (fonologische verwerking) niet snel wordt gemaakt.

Probleemstelling

Kinderen met dyslexie hebben meer kans om faalangst te ontwikkelen omdat ze meer moeite hebben met spelling of lezen. In dit onderzoek wordt onderzocht welke methode en/of hulpmiddelen docenten kunnen inzetten om leerlingen met dyslexie beter te begeleiden. Zodat deze leerlingen in hun latere leven beter kunnen omgaan met hun sociaal-emotioneel welbevinden.

Wat is (sociaal)-emotionele ontwikkeling van een kind?

De emotionele ontwikkeling betekent meer bewustzijn en grip krijgen op emoties. De sociale ontwikkeling van een kind is het vermogen om problemen (van hun leeftijd) op te lossen tijdens de interactie met andere kinderen en/of volwassenen.

Sociaal-emotionele ontwikkeling gaat dus over bewustwording en ontwikkeling om problemen op te lossen met “bewuste” emotionele interactie die bijdragen aan een (positief) zelfbeeld.

Prototypes wat kinderen met dyslexie helpt om over emoties te praten

"Emotie boek"

Door het boek: "de kleur van emoties" worden kinderen bewust van hun emoties. Tijdens de het lezen van het boek met vier kinderen werden ze inderdaad bewust van emoties en herkende alle basisemoties.

"Emotie spel"

Dit spel bestaat uit een spelbord met 6 vakken. In het midden staat welke emotie bij welke kleur hoort. Iedere speler krijgt een avatar waarmee hij of zij het spel speelt. De eerste speler begint met het rollen van de dobbelsteen, komt op een emotie en vertelt daar iets bij. Het spel wordt drie keer gespeeld; Eerste ronde emoties algemeen, tweede ronde emoties op school, derde ronde emoties tijdens een taalles.

"Eendjes"

Iedere leerling krijgt een eendje op zijn tafel. Voordat de leerlingen het eendje op hun tafel krijgen wordt uitgelegd dat deze eend hun persoonlijke vriend is voor heel de dag. Ze mogen er alles tegen zeggen. Het doel is om erachter te komen of leerlingen een connectie met de eend zouden kunnen hebben. En zich daarvoor open te stellen. Dit prototype is uitgetest in groep 4. 

Uit de observatie blijkt dat leerlingen het prettig vonden om een persoonlijk maatje te hebben. Dit viel op omdat de leerlingen speelde, knuffelde en praatte met de eend. Leerlingen maakten ook attributen voor het eendje. De meeste leerlingen gaven de eend ook een naam. Een leerling met dyslexie werd extra in de gaten gehouden en ook hij interacteerde veel met het eendje. Uit de antwoorden uit een vragenlijst gaven alle leerlingen op één na aan dat ze het fijn zouden vinden als de docent weet hoe hij/zij zich voelt. Daarnaast is een knuffel het meest gegeven antwoord wat zou kunnen helpen met het uiten van emoties.

"Buddy"

Bij Buddy moeten kinderen hun emotie wat ze op dat moment voelen aangeven. Zo worden zijn emoties zichtbaar gemaakt. Uit een test met een leerling wordt dit als fijn ervaren.

"Buddy van de toekomst"
Een robot die een leerling helpt bij de sociaal-emotionele ontwikkeling

Denk jij dat dit kinderen met dyslexie kan helpen, doe dan verder onderzoek!